• Học văn THCS
    • Học Văn 6
    • Học Văn 7
    • Học Văn 8
    • Học Văn 9
  • Học văn THPT
    • Học Văn 10
    • Học Văn 11
    • Học Văn 12
  • Góc văn chương
Không tìm thấy
View All Result
Tài liệu Văn chọn lọc
  • Học văn THCS
    • Học Văn 6
    • Học Văn 7
    • Học Văn 8
    • Học Văn 9
  • Học văn THPT
    • Học Văn 10
    • Học Văn 11
    • Học Văn 12
  • Góc văn chương
Không tìm thấy
View All Result
Tài liệu Văn chọn lọc
Không tìm thấy
View All Result

Phân tích bài thơ Tự tình 2 – Hồ Xuân Hương

in Học Văn 11
0 0
0
Phân tích bài thơ Tự tình 2 – Hồ Xuân Hương

Thân phận lẽ mọn của người phụ nữ trong xã hội phong kiến là một đề tài khá phổ biến trong văn học dân gian và văn học viết thời hiện đại. Tình yêu và hạnh phúc gia đình là một trong những mối quan tâm lớn của văn học từ xưa đến nay. Nó góp phần thể hiện rõ tinh thần nhân đạo trong văn học. Chùm thơ Tự tình là một trong những tác phẩm tiêu biểu viết về người phụ nữ trong văn học Việt Nam – Hồ Xuân Hương.

Mở đầu bài thơ là hình ảnh người phụ nữ trong đêm khuya vắng lặng:

Đêm khuya văng vẩng trống canh dồn

Trơ cái hồng nhan với nước non. 

Người phụ nữ cô đơn trong đêm khuya vắng lặng nghe tiếng trống cầm canh báo thời khắc đi qua. Canh khuya là thời gian từ nửa đêm cho đến sáng. Nàng cảm thấy tiếng trống canh báo hiệu thời gian khắc khoải mong ngóng một điều gì. Nhưng càng mong lại càng không thấy. Tiếng trống canh đang dồn dập kia chính là thông báo về thời gian tâm trạng của nàng. Nó thể hiện nỗi chờ mong khắc khoải, thảng thốt thiếu tự tin, đầy lo âu và tuyệt vọng của người đàn bà. Hồ Xuân Hương diễn tả tâm trạng bẽ bàng của người vợ cô đơn chờ mong chồng mà chồng không đến bằng một chữ trơ – trơ trọi, trơ cái hồng nhan, cái thân phận phụ nữ với nước non, với đời, với tình yêu.

Hai câu tiếp theo, Hồ Xuân Hương diễn tả tâm trạng tuyệt vọng của người vợ chờ chồng:

Chén rượu hương đưa, say lại tỉnh

Vầng trăng bóng xế, khuyết chưa tròn.

Câu thơ ẩn chủ từ, chỉ thấy hành động và trạng thái diễn ra. Chén rượu hương đưa nghĩa là uống rượu giải sầu cho quên sự đời, nhưng say rồi lại tỉnh, tức là uống rượu vẫn không quên được mối sầu! Vầng trăng bóng xế trong câu bốn có nghĩa là đêm đã gần tàn, nhưng trăng chưa tròn mà đã xế, thể hiện cảm xúc về hạnh phúc chưa tròn đầy. Vầng trăng bóng xế cũng có thể có hàm ý chỉ tuổi người đã luống mà hạnh phúc chưa đầy.

Nếu như bốn câu thơ đầu tiên diễn tả cái tâm trạng chờ đợi mòn mỏi có phần tuyệt vọng, buông xuôi, thì ở hai câu năm và sáu, Hồ Xuân Hương đã bất ngờ vẽ ra hình ảnh một sự cảm khái. Cái đám rêu kia còn được bóng trăng xế xiên ngang mặt đất soi chiếu tới. Ta có thể tưởng tượng: mấy hòn đá kia còn được ánh trăng đâm toạc chân mây để soi đến. Hoá ra thân phận mình cô đơn không bằng được như mấy thứ vô tri vô giác kia! Đây không nhất thiết phải là cảnh thực, mà có thể chỉ là hình ảnh trong tâm tưởng. Mấy chữ xiên ngang, đâm toạc có ý tiếp cái mạch văn trũng bóng xế ở câu trên. Nhưng các sự vật, hình ảnh thiên nhiên ở đây diễn ra trong dáng vẻ khác thường, do việc tác giả sử dụng những từ ngữ chỉ hành động có tính chất mạnh mẽ, dữ dội:

Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám,
Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.

Hai câu thơ này cũng có thể hiểu là đảo ngữ: rêu từng đám xiên ngang mặt đất, còn đá mấy hòn vươn lên đâm toạc chân mây. Và đó không phải là hình ảnh của ngoại cảnh, mà là hình ảnh của tâm trạng, một tâm trạng bị dồn nén, bức bối muốn đập phá, muốn làm loạn, muốn được giải thoát khỏi sự cô đơn, chán chường. Nó thể hiện cá tính mạnh mẽ, táo bạo của chính Hồ Xuân Hương.

Những dồn nén, bức bôi, đập phá của tâm trạng nhà thơ bất ngờ bộc phát, và cũng bất ngờ lắng dịu, nhường chỗ cho sự trở lại của nỗi buồn chán và bất lực, chấp nhận và cam chịu:

Ngán nỗi xuân đi , xuân lại lại

Mảnh tình san sẻ, tí con con

Câu thơ Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại chứa đựng biết bao nhiêu là thời gian và sự chán nản kéo dài. Cuộc đời cứ trôi đi, thời gian cứ trôi đi, tình yêu và hạnh phúc thì chỉ được hưởng tí chút. Tác giả đã đi, tình yêu mà hạnh phúc thì chỉ được hưởng tí chút. Tác giả đã dùng từ mảnh tinh để nói cái tình bé như mảnh vỡ. Lại nói san sẻ – Chắc là san sẻ với chồng, san sẻ với vợ cả chăng? Hai câu thơ cuối khép lại bài thơ, như một tổng kết, như một lời than thở thầm kín của người phụ nữ có số phận lẽ mọn về tình yêu và hạnh phúc lứa đôi không trọn vẹn trong xã hội xưa.

Bài thơ là lời than thở cho số phận hẩm hiu của người phụ nữ chịu cảnh lẽ mọn, thể hiện thái độ bi quan, chán nản của tác giả và thân kiếp thiệt thòi của con người.

Đặc sắc nhất về nghệ thuật của bài thơ là sử dụng những từ ngữ và hình ảnh gây ấn tượng mạnh. Tác giả chủ yếu sử dụng các từ thuần Việt giàu hình ảnh, màu sắc, đường nét với sắc thái đặc tả mạnh, bằng những động từ chỉ tình thái: dồn, trơ, xế, xiên ngang, đâm toạc, đi, lại lại, san. sẻ, … và tính từ chỉ trạng thái: say, tỉnh, khuyết, tròn… để miêu tả những cảm nhận về sự đời và số phận.

Hình ảnh trong bài thơ gây ấn tượng rất mạnh bởi nghệ thuật đặc tả. Nhà thơ thường đẩy đối tượng miêu tả tới độ cùng cực của tình trạng mang tính tạo hình cao. Nói về sự cô đơn, trơ trọi đến vô duyên của người phụ nữ thì: Trơ cái hồng nhan với nước non. Mấy chữ xiên ngang, đâm toạc đều là những hành động mạnh mẽ như muốn tung phá, đầy sức sống thể hiện những cảm xúc trẻ trung.

Tác phẩm trình bày một cách nghệ thuật mối mâu thuẫn giữa khát vọng hạnh phúc lứa đôi trọn vẹn của người phụ nữ trong cảnh lẽ mọn với hiện thực phũ phàng là sống trong cô đơn, mòn mỏi mà họ phải chịu đựng, giữa mong ước chính đáng được sống trong hạnh phúc vợ chồng với việc chấp nhận thân phận thiệt thòi do cuộc sống đem lại. Bài thơ bày tỏ sự cảm thông sâu sắc của tác giả đối với nỗi bất hạnh của người phụ nữ, phê phán gay gắt chế độ đa thê trong xã hội phong kiến, đồng thời thể hiện rõ sự bất lực và cam chịu của con người trước cuộc sống hiện tại.

Bài thơ diễn tả một tình cảm đáng thương, một số phận đáng cảm thông, một khát vọng đáng trân trọng, một tâm trạng đáng được chia sẻ của người phụ nữ trong xã hội xưa. Những mơ ước hạnh phúc đó là hoàn toàn chính đáng nhưng không thể thực hiện được trong điều kiện xã hội lúc bấy giờ, đó là bi kịch không thể giải tỏa. Vì thế giọng điệu của bài thơ vừa ngậm ngùi vừa ai oán. Yêu cầu giải phóng con người, giải phóng tình cảm chỉ có thể tìm được lời giải đáp dựa trên cơ sở của những điều kiện lịch sử – xã hội mới mà thôi.

🔻 Xem thêm:

  • [Ngữ văn 10- Cánh diều] Phân tích bài thơ “Tự tình II”
  • [Tài liệu văn 11] Ôn tập bài thơ “Tự tình 2”
Chủ đề: Cảm nhận về bài thơ Tự tình 2Dàn ý phân tích Tự tình 2ngắn gọnPhân tích bài thơ Tự tìnhPhân tích bài Tự tình 2 ngắn nhấtPhân tích Tự tình 1Phân tích Tự tình 2 học sinh giỏiTự tình 2 Hồ Xuân Hương

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Nhận định về phong cách nhà văn
Học Văn 11

Nhận định về phong cách nhà văn

Đề thi cuối kì 1 môn Ngữ văn lớp 11
Học Văn 11

Đề thi cuối kì 1 môn Ngữ văn lớp 11

Học Văn 11

Nhận định và quan niệm văn chương tuyển chọn
Học Văn 10

Nhận định và quan niệm văn chương tuyển chọn

Nghị luận về tình yêu lao động
Học Văn 10

Nghị luận về tình yêu lao động

Chất thơ trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam
Học Văn 11

Chất thơ trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam

Bài viết mới
Phân tích nhân vật thầy Đuy –  sen trong văn bản “Người thầy đầu tiên”

Phân tích nhân vật thầy Đuy - sen trong văn bản "Người thầy đầu tiên"

Phân tích bài thơ “À ơi tay mẹ” của tác giả Bình Nguyên

Phân tích bài thơ "À ơi tay mẹ" của tác giả Bình Nguyên

Văn 6 KNTT – Phân tích bài “Con chào mào”

Văn 6 KNTT - Phân tích bài "Con chào mào"

Thảo luận về bài viết này

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Phân tích truyện ngắn “Chiếc lược ngà”

Phân tích truyện ngắn “Chiếc lược ngà”

Nhận định về phong cách nhà văn

Nhận định về phong cách nhà văn

Phân tích văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” – Ngữ văn 6 KNTT

Phân tích văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” – Ngữ văn 6 KNTT

ÔN TẬP HÈ MÔN VĂN LỚP 6 SÁCH CÁNH DIỀU

ÔN TẬP HÈ MÔN VĂN LỚP 6 SÁCH CÁNH DIỀU

Cảm nhận về đoạn thơ thứ hai bài Tây Tiến của Quang Dũng

Cảm nhận về đoạn thơ thứ hai bài Tây Tiến của Quang Dũng

Nghị luận về ý nghĩa của tình bạn với mỗi người trong cuộc sống

Nghị luận về ý nghĩa của tình bạn với mỗi người trong cuộc sống

Cảm nhận hai khổ đầu bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”

Cảm nhận hai khổ đầu bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”

[Tài liệu văn 9 ] Cảm nhận sáu câu thơ đầu đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”

[Tài liệu văn 9 ] Cảm nhận sáu câu thơ đầu đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”

[Tài liệu văn 11] Phân tích bài thơ “Câu cá mùa thu” của Nguyễn Khuyến

[Tài liệu văn 11] Phân tích bài thơ “Câu cá mùa thu” của Nguyễn Khuyến

Cảm nhận của em về vẻ đẹp nhân vật sử thi anh hùng Đam săn

Cảm nhận của em về vẻ đẹp nhân vật sử thi anh hùng Đam săn

HocVan.edu.vn

"Văn học giống như ánh sáng, chỉ cần bạn sử dụng một cách thích hợp, nó có thể xuyên thấu mọi thứ."

  • Học văn THCS
  • Học văn THPT
  • Góc văn chương

© 2022 hocvan.edu.vn

Không tìm thấy
View All Result
  • Học văn THCS
    • Học Văn 6
    • Học Văn 7
    • Học Văn 8
    • Học Văn 9
  • Học văn THPT
    • Học Văn 10
    • Học Văn 11
    • Học Văn 12
  • Góc văn chương

© 2022 hocvan.edu.vn

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In