Soạn bài Con đường mùa đông – Puskin

1. Tri thức về thơ

Yếu tố tượng trưng trong thơ

– Tượng trưng trước hết được dùng để chỉ một loại hình ảnh, hình tượng mang tính đặc thù

– Trước một hình ảnh, hình tượng chứa đựng nhiều tầng nghĩa và gợi lên những cảm nhận đa chiều, người ta có căn cứ để nói đến sự hiện diện của yếu tố tượng trưng

– Các tác giả rất chú ý tô đậm tính biểu tượng của các hình ảnh, chi tiết, sự việc,… Bên cạnh đó, việc phối hợp các âm tiết, thanh điệu, nhịp điệu

2. Tác giả

– A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Puskin (1799 – 1837)
– Bielinxki đã nhận định Puskin là “bộ bách khoa toàn thư của hiện thực đời sống Nga nửa đầu thế kỉ XIX”
– Các tác phẩm tiêu biểu: Ép-ghê-nhi Ô-nhê-ghin (1823-1831); Cô tiểu thư nông dân (1830); Con đầm pích (1833)…

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

1. Nỗi buồn và nỗ lực vận động vượt qua trở ngại

Khổ thơ thứ nhất

– Thời gian là đêm khuya mùa đông, không gian là cánh đồng bao la.
– Động từ “gợn”: Sự chuyển động nhẹ nhàng của màn sương.
– Các động từ “Xuyên”, “nhô”: Sự xuất hiện bất ngờ của vầng trăng.
– Từ láy “buồn bã”: Những tia sáng hiu hắt, yếu ớt trên cánh đồng u buồn.
=> Khung cảnh nên thơ, trữ tình nhưng ảm đạm.

Khổ thơ thứ 2 và khổ thơ thứ 3

– Con đường vắng lặng, buồn tẻ
– Cỗ xe tam mã đang lăn bánh“Vun vút”: Sự trôi chảy không ngừng của thời gian.
– Tiếng lục lạc rung lên đơn điệu, tẻ ngắt, chứa đầy sự mệt mỏi
– Bài ca của người xà ích chứa đựng cả niềm vui và nỗi buồn.
=> Nhấn mạnh nỗi buồn, cho thấy hướng vận động của nhân vật trữ tình để vượt qua
những khó khăn trên con đường

2. Cảnh vật và vận động tâm tưởng của người lữ hành

– Từ phủ định “Không”: Nhấn mạnh vào sự đìu hiu, hoang vu.
– Thiên nhiên Nga hiện lên qua hình ảnh: mái lều – rừng, lửa – tuyết
– Hình ảnh “những cột dài cây số” là biểu tượng cho những cột mốc trong cuộc đời
=> Con người luôn vận động và ý thức được sự trôi chảy của thời gian.

3. Vững bước hành trình cùng những điểm tựa tinh thần và ý thức về sứ mệnh

Khổ 5 và khổ 6

– “Ôi buồn đau, ôi cô lẻ…”
– Hình ảnh “ngày mai”: Niềm tin vào tương lai.
– Hình ảnh “Nhi na”: biểu tượng cho khát khao hạnh phúc bình dị
– Hình ảnh “lò lửa đỏ”: Biểu tượng cho mái ấm.
– “Kim đồng hồ kêu tích tắc”: Dòng thời gian vẫn không ngừng trôi nhưng con người vẫn kiên cường
=> Cuộc đấu tranh nội tâm đã đưa tác giả về với những tháng ngày hạnh phúc, nơi ông được sống hạnh phúc bên người mình yêu

Khổ 7

– Hình ảnh chiếc xe ngựa cùng bác xà ích lặp lại, tạo nên kết cấu vòng tròn tương ứng cho bài thơ.
– “Sương mờ che lấp ánh trăng nghiêng”: Nỗi buồn đã được lắng lại, hóa thành niềm yêu cuộc sống
=> Nỗi buồn không bi lụy mà hóa thành tình yêu cuộc sống, khát vọng tự do, niềm tin vào tương lai.

Nội dung

Bài thơ hiện lên là một bức tranh thiên nhiên đầy màu sắc của phong cảnh Nga với khả năng hội họa và sự kết hợp màu sắc của thiên nhiên như trắng đen, sáng tối như thể hiện một tâm hồn nghệ sĩ, yêu chuộng thiên nhiên, muốn hòa mình vào thiên nhiên với một trái tim đầy nghị lực, đầy ước mơ của nghệ sĩ Pushkin

Nghệ thuật

Có lẽ tài năng của Pushkin thể hiện rõ qua những cấu tứ, những câu từ đầy tinh tế và chuẩn mực, ông đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên Nga qua tác phẩm “Con đường mùa đông”